Roma Zafer Takları - Ercüment Sarıkaya
ROMA ZAFER TAKLARI
Zafer takları Roma Medeniyetinin sembolü haline gelmiş, tamamen Romalı bir yapı olup tasarımı ve gelişimi de Roma medeniyetine özgüdür. Zafer taklarını, Roma mimarisinin görkemli yapıları olan devasa köprü ve su kemerlerinin işlevselliğini yitirmiş ve üzerlerine siyasi bir amaç yüklenir hale gelmiş yapılar olarak da görebiliriz. Aslına bakarsak bu yapılar, Roma’nın agresifçe sınırlarını genişletmeye başlayarak bunu evrensel bir savaş haline dönüştürme ve kazandığı zaferleri anıtlaştırma isteğinin bir nüvesidir. Zafer taklarının ilk ortaya çıktıkları dönem olan Roma Cumhuriyet devrinde gördüğümüz öncüllerinin ahşaptan müteşekkil oldukları bilinmektedir ve bunlar bildiğimiz cinsten zafer taklarından daha çok şeref veya anı takları olarak nitelendirilebilir. Bu yapılara o devirde “Fornix” adı verilmekte olup zamanla ahşaptan mermere doğru bir malzeme geçişi olmuştur.
Roma’da sözünü ettiğimiz Cumhuriyet Devri’nde yapılmış ve tespit edilebilmiş şeref veya anı taklarından ikisinin hakkında bilgi sahibiyiz. Bunlardan ilki Roma’da Tiber nehri yakınlarındaki Forum Boarium civarında olan iki geçitli bir taktı. Bir diğeri ise bunun hemen yakınında Circus Maximus’un spinası üzerinde bulunmaktaydı. Günümüzde bu iki taktan hiçbir iz olmadığı gibi Circus Maximus’un da yalnızca bir bölümü arkeolojik açıdan kazılmıştır. Bu iki şeref veya anı takı da M.Ö. 2.yy.da Senatör L. Sertinius tarafından bağışlanan İspanya kaynaklı vergi tahsilatlarıyla inşa edilmişlerdir.
